5 Soruda Mega Projeler

İstanbul başta olmak üzere devam eden mega projeler hangileri? Mega projelerin gayrimenkul sektörüne ve ekonomiye etkileri neler? Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, özellikle 3. Havalimanı projesinin sadece bölgesel değil, dünya çapında bir etki yaratacağın söyledi. Raylı ulaşım sistemlerinin de gayrimenkulleri ulaşılabilir hale getirip, değerini arttırdığını ifade etti.

Mega projeler başlığı altında neleri sayabiliriz?
İstanbul’da Kanal İstanbul, 3. Köprü, 3. Havalimanı, raylı sistemler ve Avrasya Tüneli’ni sayabiliriz. İstanbul’un biraz dışında ise Körfez Köprüsü ve İzmir Otoyolu projesi mega projelerden.

Ülke genelinde ve bölgesel olarak etkileri neler?
Bu projeler gittikleri yerlerde özellikle arsa fiyatlarında değer artışı sağlıyorlar. Buna bağlı olarak konut fiyatlarına da değer artışı getiriyorlar.  Fakat bazı projeler sadece bölgeye değil, ülke geneline ve hatta dünyaya etki ediyorlar.  Bunlardan bir tanesi de 3. havalimanı. 3. havalimanı sadece gittiği bölgenin arsa fiyatlarına değer katacak bir proje değil. Ülke genelinde de çok önemli etkileri olacak. Yoğunluktan dolayı Atatürk Havalimanı’na inemeyen birçok Uzak Doğu’lu  uçak artık buraya iniş izni alabilecek. Bu sayede de daha kısa sürede güney bölgelerine bağlantı alabilecekler. Turizmi çok olumlu etkileyecek bir havalimanı projesi. Sonuç olarak 3. havalimanı projesi turizm ve ekonomi açısından çok olumlu etkiler getirecek bir proje olacak.  Raylı sistemlerin İstanbul’un genelinde değer artışına etkisi çok önemli.

Gayrimenkul sektörüne nasıl etki ediyor?
Eğer mega projelerde alt yapı varsa; örneğin raylı sistemler Avrasya Tüneli gibi, bunlar ulaşımı kolaylaştırıyor. Ulaşım erişilebilirliği sağlıyor. Erişilebilirlik de gayrimenkulde değer artışını sağlıyor. Şu anda İstanbul’da devam eden çok sayıda raylı proje var. Avrasya Tüneli’de Anadolu yakasından çıkış noktası olan Zeytinburnu’na kadar geçtiği tüm bölgelere çok büyük enerji ve değer artışı getirecek. Bir yere erişmek demek oraya yatırım yapma isteğini arttırmak demektir. Bu projelerin İstanbul’un değerini çok arttıracağını düşünüyorum.

Şimdiye kadar arsa ve konut fiyatlarını nasıl etkiledi?
2 ile 3 misli arasında arsa fiyatlarında değer artışı olduğunu görüyoruz. Bazı yerlerde daha da fazla oluyor. Örneğin Kemerburgaz’da değer artışları, İstanbul’un genelindeki artışlardan daha fazla oldu. Orada son 5 sene içinde yüzde 174 civarında bir değer artışı görüyoruz. Bunun dışında Riva, Beykoz ve Başakşehir bölgesinde yüzde 80 – 90 oranında değer artışı var. Markalı projeler açısından bakıldığında bu değer artışları oldukça yüksek. Ama bu mega projeler her gittiği yerde aynı miktarda değer yapacak demek değildir. Bu değer artışları bölgenin de kendine özgü dinamikleriyle desteklenerek yakalanıyor.

Bu bölgelere gayrimenkul yatırımı yapanlar nasıl kazançlar elde edecekler?
Özellikle saydığımız bölgelerde bağlantı yollarının geçtiği yerlerde bir değer artışı olmaya devam edecek. Ama eskisi kadar olmasını beklemek hayal kırıklığı olabilir. Bu değer artışlarının artık en fazla yüzde 20, yüzde 30 civarında olmasını bekliyoruz çünkü buralar rantını yaptı. Yatırımcılar orta vadede elbette kazançlı olacak ama eski kazançları beklemek doğru olmayacaktır.