Fotoğraflarla Atatürk'ün doğduğu ev

Mustafa Kemal Atatürk'ün 1881 yılında dünyaya geldiği Selanik'teki evi bugün müze olarak kullanılıyor. Selanik Belediyesi, Türkiye'nin kuruluş yıldönümünde 1933 yılında evi satın alıp Mustafa Kemal Paşa'ya hediye etmeye karar vermiş. Satın alma işlemlerinin tamamlanıp hediye edilmesi ise 1937 yılında gerçekleşmiş. Ev 1953 yılında da müze olarak açılmıştır. Evin bahçesinde Atatürk'ün babası Ali Rıza Efendi tarafından dikildiği rivayet olunan bir nar ağacı bulunuyor. 
 

 

Atatürk Evi Müzesi'ne giriş yaptığınız zaman tuğla döşemeli bir hole giriyorsunuz. Zemin katta bulunan sağdaki birinci oda kiler, ikincisi ise mutfaktır. Kilerde mutfak eşyaları yer alıyor. Soldaki birinci oda hizmetçi odası, ikinci oda ise merdivenli sofa olarak kullanılmış. 

 

 

Zemin kattan çıkılan birinci kata bahçedeki taş merdivenden de girebilirsiniz. Girişte ahşap tavanlı geniş bir sofa yer alıyor. Bu katta bulunan misafir odası, kadife koltuk ve kanepeler, atlas perde, aynalı komodin, bakır mangal ve sehpalar ile döşenmiş durumda. Duvarda da bir duvar saati ve ibrişim işleme bir yazı levhası bulunuyor. İkinci kata ise birinci katın yanındaki merdivenli sofadan çıkılıyor. Burada yer alan sedirli sofa da birinci kat sofasının benzeridir. 

 

 

Girişte sağdaki alçı işleme tavanlı oda çalışma odasıdır. Atatürk'ün doğduğu bu odada, Atatürk'ün tunç büstü, bir yazı masası, pirinç mangal ve koltuklar bulunuyor. Duvarlarda ise Atatürk ile ilgili levha ve tabaklar asılıdır. Vitrinlerde Atatürk'ün kullandığı kıyafetler, kişisel eşyalarına yer verilmiş. Atatürk'ün hayatına ait fotoğraflarla, okul çağlarına ait belgeler sıralanmış ve küçük bir Atatürk kitaplığı kurulmuştur. 

 

 

Atatürk Evi Müzesi'nde ayrıca Zübeyde Hanım'ın da bulunduğu bir oda yer alıyor. Atatürk Evi Müzesi, resmi tatiller dahil her gün saat 10:00 ile 17:00 arasında ziyaret edilebilir. Müzeye giriş ise ücretsizdir. 

 

 

Atatürk Evi tarihi 

1870 yılından önce Rodoslu Müderris Hacı Mehmet Vakfı'nca yaptırılan ev önce İbrahim Zühdü Efendi'nin, daha sonra ise Abdullah Ağa ve eşi Ümmü Gülsüm'ün mülkiyetine geçmiştir. Atatürk'ün babası Ali Rıza Efendi ise bu evi 1878 yılında kiralamıştır. Bazı görüşlere göre Mustafa Kemal, evin ikinci katında, güney taraftaki odada dünyaya gelmiştir. Aile, Ali Rıza Efendi'nin 1888 yılında vefatına kadar bu evde yaşamıştır. 

Zübeyde Hanım eşinin ölümünden sonra bitişikteki daha küçük bir eve taşınmıştır. Günümüze kadar gelememiş olan o evde uzun süre yaşamışlardır. Mustafa Kemal, 1893 yılında Selanik Askeri Rüşdiyesi'ne kaydolarak evden ayrılmıştır. II. Meşrutiyet'in ilanından önce Selanik'te görevlendirilen Mustafa Kemal, ailenin daha önce oturduğu pembe boyalı köşkü satın alarak annesi ve kız kardeşi ile birlikte burada kaldı. Mustafa Kemal'in Selanik'ten ayrılmasından sonra da bu evde oturmaya devam eden Zübeyde Hanım, Balkan Harbi'nden sonra Selanik'in işgale uğraması üzerine evden ayrılıp İstanbul'a geldi. Evin bundan sonraki akıbeti ise bilinmiyor. 

1923 yılında Lozan Antlaşması'nün Türk ve Rum Nüfus Mübadelesi'ne ilişkin Sözleşme ve Protokolü gereği Mustafa Kemal Paşa'nın ailesine Yunanistan'daki mülklerine karşılık Bebek semtinde bir yalı verildi. Bu yalıda 1930'lu yıllardan sonra Mustafa Kemal'in kızkardeşi Makbule Hanım ikamet etti. Selanik'ye yer alan ev de, mübadele protokolü gereği Yunanistan Milli Bankası'na intikal etti. Ev, 1930'lu yıllarda Şarabini isimli Türkiye'den mübadil bir Rum kadın tarafından Milli Banka'dan 200 bin drahmiye satın alındı ve eve Trabzon'dan mübadil dört aile yerleşti. 

Selanik Belediyesi, 29 Ekim 1933 tarihinde yaptığı özel bir toplantıda Cumhuriyetin 10. Yılı sebebiyle, Atatürk'ün Selanik'te doğduğu evin duvarına bir hatıra plakası takılması ve evin hali hazırdaki sahiplerinden satın alınarak, Mustafa Kemal Paşa'ya hediye edilmesini kararlaştırdı. Eve plaka çakılması töreni ise 4 Kasım 1933'te gerçekleşti. 

Aynı yıl belediye evi sahiplerinden satın almayı kararlaştırdı ancak ücret konusunda anlaşamadı. 1935 yılına kaar bir gelişme olmayan ev için Mustafa Kemal Atatürk'ün de sürece dahil olması ile birlikte Selanik Belediye Meclisi 19 Ekim 1935 tarihinde evi istimlak kararı verdi. Gerekli hukuki işlemler tamamlanıp ev istimlak edilse de sahipleri ile anlaşmazlık devam etti. 1936 yılı sonlarında satın alma sözleşmesi imzalandı ve 19 Şubat 1937'de tahliye edilerek anahtarları Selanik Başkonsolosluğuna teslim edildi. 

Satın alma işlemlerinin devam ettiği dönemde restorasyon işlemleri için Mustafa Kemal Atatürk, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Ruşen Eşref Bey ve Afet Hanım'ı Selanik'e gönderdi. Evde mübadil ailelerin yaşamasından dolayı yeteri kadar inceleme fırsatı bulamadılar. Satın alma işlemi tamamlandıktan sonra ise evin restoresi için farklı zamanlarda üç farklı plan çizildi. Tadilat başladıktan kısa süre sonra ise II. Dünya Savaşı'nın başlaması ve Yunanistan'ın Alman işgaline girmesi işleri yarım bıraktı ve restorasyon 1950 yılında tamamlanabildi. Ev 10 Kasım 1953 tarihinde müze haline getirildi. 

1966 yılında araştırmacı Mehmet Önder tarafından yeniden düzenlenen ev 1970 yılında bir depremden dolayı hasar gördü ve 1980 yılında Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı tarafından tamir edildi. 1981 yılında ise yeniden ziyarete açıldı. Müze - ev, 2010-2013 yılları arasında tekrar restore edildi ve bu restorasyon sırasında Atatürk'ün kişisel eşyaları ve mobilyaları ile Atatürk büstü ve anı defteri kaldırılıp Türkiye'deki başka müzelere gönderildi. 

 

Yazar: emlakwebtv