Büyük kentlerde kira geliri enflasyonun altında kaldı

İstanbul, Ankara, İzmir ve Diyarbakır gibi büyük kentlerde kira getirisi hesabı, uzun vadede bekleneni veremedi. Habertürk'ten Rahim Ak'ın Maliye Bakanlığı Kira Beyannameleri İstatistikleri üzerinden derlediği bilgilere göre, 2000-2104 yılları arasında bu kentlerde kira gelirleri, enflasyona yenik düştü. Edinilen veriler, özellikle Anadolu'nun küçük kentlerinde kira artış oranlarının enflasyonun üzerinde bir seyir izlediğini ortaya koydu.

Büyük kentlerde kira geliri uzun vadede kaybettirdi

Yapılan ölçümlere göre başta İstanbul ve Ankara olmak üzere kira artış oranları, uzun vadede enflasyonun altında kaldı. 2000-2014 yılları arasında enflasyonun yüzde 532 oranındaki artttığı büyük kentlerin ise bu artış oranını yakalayamadığı görüldü. Özellikle 2001 krizinin etkisiyle 14 senede yüzde 532 oranında yükselen enflasyona karşın İstanbul ve Ankara'da kira artış oranları yüzde 357 seviyesinde kaldı. İstanbul'da 2000 yılı itibarıyla 342 TL olan ortalama konut bedelleri bugün 1.500 TL'nin üzerine çıkmış durumda. Özellikle İstanbul'da kiralık bedellerinin son dönemde yeniden gerilediğine dikkat çeken uzmanlar, kentsel dönüşüm hamlesi ile kendi evlerine taşınma işlemlerinin yoğunlaşmasının boş konut sayısının artmasına neden olduğuna dikkat çekiyor. Terör ve kentsel dönüşüm faaliyetlerine paralel olarak Diyarbakır'da ise bu dönem içindeki kira oran artışlarının yalnızca yüzde 307 düzeyinde arttığı belirlendi. Kira artış oranlarının enflasyonun altıda kaldığı diğer kentler ise Eskişehi, Kayseri ve Çorum oldu. 

Anadolu kentlerine yatırım yapan kazandı

İstanbul, Ankara ve Diyarbakır gibi kentleri enflasyon karşısındaki kayıplarına karşın, Anadolu'nun çok sayıda kenti yatırımcısına kazandırmayı sürdürdü. Özellikle kent üniversiteleri ve kayıt dışının azaltılmasına yönelik hamlelerle birlikte kira gelirlerinin enflasyon karşısında 8 kat yükselmesini sağladı. Kira artışlarında yüzde 1000'in üzerinde sıçrama kaydedilen 20 kent saptandı. En dikkat çekici artış ise Bayburt'ta kaydedildi. Bayburt'ta 14 yıllık süre içerisinde kira oranlarının, enflasyonu kıyasla 8 kata daha fazla yükseldiği ve yüzde 4 bin 228'oranında artış taydetti saptandı. Kira artış oranlarında Bayburt'u Kilis, Osmaniye ve Bingöl gibi şehirler takip etti. Batı kentlerindeki en yüksek artış ise Kütahya'da belirlendi. 

İstanbul hala en yüksek kiranın ödendiği yer

Tüm bu verilere karşın İstanbul açık ara kiralık konut bedelleri açısından Türkiye'nin diğer kentlerine fark atmış durumda. Mega kentte ortalama kiralık konut bedelleri 1.500 TL'nin üzerinde seyrederken, yılda elde edilen kiralık gelir ise ortalama 18 bin 500 TL'nin üzerinde bulunuyor. Ortalama kiralık bedelleri açısından İstanbul'u Gaziantep'in 1.200 TL ile takip ettiği görüldü. Tahminlerin aksine Ankara ve İzmir gibi büyük kentlerde ise ortalam kiralık konut fiyatlarının 1.000 TL'nin altında olduğu görüldü. 

Deprem kentlerinde kiralık konut oranlarında sıçrama

Kiralık konut fiyatlarının en hızlı biçimde yükseldiği diğer kentlerin başında ise Düzce, Bolu ve Van gibi şiddetli depremlere tanıklık etmiş kentler geldi. Bu kentlerdeki artış depremin etkisiyle yaşanan yıkım sonrasındaki dönüşüm hamlelerine bağlandı. Yeni yapı stoku, kaliteli malzeme ile birlikte yeniden inşa edilen bu kentlerde, yoğun talep, konut stoklarında düşüşe yol açınca kiralık bedellerinin önemli bir sıçrama yaşadığına dikkat çekildi.