Haciz Nedir?

Avukat Ali Güvenç Kiraz, emlakwebtv.com takipçileri için emlak terimlerini açıkladı. Vatandaşların sıklıkla karşılaştığı fakat anlamını tam olarak bilemediği kelimelerin anlamlarını emlakwebtv.com adresinde bulabilirsiniz. 

Haciz Nedir?

Haciz, haciz bir icra hukuku tanımlamasıdır. Bir şahıs ve ya tüzel kişiliğin  bir başka şahıs ve tüzel kişilikten alacaklı olması durumunda onu taşınır ve ya taşınmaz malları üzerine işlediği bir yaptırımdır. Bu Yaptırım, bizim gayrimenkul hukukumuzda gayrimenkul haczi anlamına gelmektedir. Örnek vermek gerekirse bir şahsın bir başka şahıstan alacaklı olması halinde o alacağını garanti etmek amacıyla  var olan taşınmaz üzerine koyduğu tedbir niteliğindedir. Otedbir eğer kişi borcunu ödemezse satışa konulmaktadır. Cebri icra, cebri ihale yoluna haciz aşaması sonrasına geçilmektedir. Dolayısıyla hukukumuzda bir icra hukuku tanımını içermektedir.

Haciz nasıl kaldırılır? 

Haciz, borçlunun borcunu ödememesi durumunda, alacaklı kişinin borcun tahsilini yapmak için icra yolunu açmasıdır. Yani haciz, alacaklının borcunun tahsilini sağlamak için başlattığı bir yasal süreçtir. Hukuki bir süreç olan haczin başlaması içinse, borçlunun borcunu ödememesi halinde alacaklının İcra Müdürlüğü'ne gitmesi gerekiyor. Haciz müdürlüğünde takip talebinde bulunan alacaklının talebi doğrultusunda borçluya borcunu ödemesi için bildirimde bulunuluyor. Bundan sonrası için de borçlunun borcunu ödemesi gerekiyor.

Borçlunun sahip olduğu taşınır ve taşınmaz mallara konan haciz, İcra Müdürlüğü'nden gelen tebligatta yazan hükümlere uymayan kimselerin adresine geliyor. Gayrimenkul ve menkul malların rayiç bedelleri belirlenerek satışa sunulmak üzere mallara el konuyor.

Haczin kaldırılması konusu ancak alacaklının ya da vekilinin talebi doğrultusunda söz konusu olabiliyor. Haczin düşmesi için de şu şartların oluşması şart;

* Haciz konusu olan mallar için satış talebi gelmediği takdirde söz konusu haciz düşüyor.

* Haczedilen menkul malın satışı 1 yıl içince talep edilmiyorsa,

* Haczedilen gayrimenkul malın ise satışı 2 yıl içinde talep edilmiyorsa haciz işlemi kanuna göre kendiliğinden düşmüş oluyor.

Ev üzerindeki haciz nasıl kaldırılır? 

Haczin kaldırılması için öncelikle haciz tebligatındaki süre içerisinde borcun ödenmesi gerekiyor. Eğer bu borç ödenirse, haciz kaldırılmış olur. Fakat borç ödenmediği takdirde haciz memurları, borca karşılık gelen malları tespit eder ve bu malları haczeder. Tabii her zaman haczedilmek için tespit edilen mallar borcu karşılamayabilir. Bu durumda da borçlunun gayrimenkullerine el koyma işlemi başlar. 

Aslında gayrimenkulü haczetmek kolay değildir. Çünkü borçlu kişinin sadece tek bir evi varsa ve bu ev lüks değilse, bu ev haczedilemez. Ancak borçlu kişinin evi lüks kategorisine giriyorsa, bu durumda ev satılır ve borçtan kalan para kendisine iade edilerek, yeni bir ev alması sağlanır. Gayrimenkul hacizlerinde önemli bir nokta daha vardır ki, o da haciz konulan evin 2 yıl içerisinde satışının gerçekleştirilememesi halinde, ev üzerindeki haczin kendiliğinden düşmesidir.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi ev üzerindeki haczin kaldırılması için en sağlıklı yol, borcun belirtilen süre içerisinde ödenmesidir.

E-haciz nasıl kaldırılır? 

Vadesi geçen vergi alacaklarınızın tahsili için devlet, elektronik ortamda haciz işlemi gerçekleştirebilir. Otomasyon sistemi yolu ile borcunu ödemeyen kişinin banka hesabı, gayrimenkul, araba ve diğer mal varlıklarını görerek bloke koyabilir. Böylelikle E-haciz ile elektronik ortamda her türlü icra işlemleri yapılabilir. 

E-haciz işleminin yapılabilmesi için vergi daireleri borçlu kişilere 6183 Sayılı Kanun'un 55. maddesine göre, Amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içerisinde borçlarını ödemeleri ya da mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir ödeme emri ile tebliğ olunur. 7 gün içerisinde ödenmez ise ödeme emri kesinleşir. Kesinleştikten sonra ise vergi dairesi otomasyon programı uygulamaları gereğince borçlu mükellefin bilgileri liste olarak elektronik ortamda bağlı bulunduğu Vergi Dairesi Başkanlıklarına bildirilir. 

Vergi Dairesi Başkanlıkları daha sonra bu listeyi elektronik ortamda Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Tahsilat Grup Müdürlüğü'ne bildirir. Buradan da Gelir İdaresi borçlu mükellefleri için Türkiye'deki bankaların genel müdürlüklerine bildirir. Banka Genel Müdürlükleri ise listedeki bilgilere göre elektronik haciz tatbik edebilir.  

E-haciz nasıl kaldırılır? 

E-hacizin kaldırılabilmesi için, haczedilen dosyadaki ilgili borcun ödenmesi gerekiyor. Borç ödendikten sonra ise hacizli mallar üzerinden haciz kalkar. 

E-haciz sorgulama nasıl yapılır?

Ev satın almadan önce, konutun bağlı olduğu tağı müdürlüğüne tapu fotokopisi ile müracaat edilerek konut üzerinde şerh, haciz ya da önceden yapılmış olarak ipotek karşılığı kredi ile konutun teminat olarak verilip verilmediği öğrenilebilir. Evin üzerinde herhangi bir ipotek var ise tapu dairesi satın alım sırasında uyarıları yapacaktır. Eğer icra işlemleri başlamışsa, evin satışı yapılamaz.

Haciz işlemleri nasıl yapılır? 

Haciz işlemlerinin ilk adımı, alacaklının İcra Müdürlüğü'ne bildirimiyle başlıyor. Alacaklı kişi, İcra Müdürlüğü'ne takip talebinde bulunursa, İcra Müdürlüğü bu talep doğrultusunda borçluya borcunu ödemesi için bildirimde bulunuyor.

Haciz ne zaman düşer?

Haciz işlemlerinin başlamasıyla birlikte akla gelen ilk sorulardan biri de, haczin nasıl düşeceği oluyor. Öncelikle belirtelim ki, haciz konusu olan mallar için satış talebi gelmediği takdirde haciz düşmüş sayılır. Yani;

* Haczedilen menkul malın satışı 1 yıl içince talep edilmiyorsa,

* Haczedilen gayrimenkul malın ise satışı 2 yıl içinde talep edilmiyorsa haciz işlemi kanuna göre kendiliğinden düşmüş olur.

Haciz nasıl durdurulur?

Haciz işlemi, icra müdürlüğünden gelen tebligatta belirtilen süre içinde borcun kapatılması durumunda durduruluyor. Ayrıca haciz, alacaklının ya da vekilinin talebi doğrultusunda da durdurulabiliyor. Haczin durdurulamaması durumunda, İcra Müdürü ile alacaklı, borçlunun evine gelerek, gayrimenkul ve menkul malların rayiç bedelleri belirlenerek satışa sunulmak üzere mallara el koyuyor.